Het spook(je) van de 'jobless recovery'

De conjunctuur: er is een crisis, waarna de economie weer opkrabbelt. Federico Pistono liet het bijbehorende statistiekje zien tijdens zijn presentatie op het Vint Symposium 2013 deze week in Bussum. Hij projecteerde er vervolgens de statistieken onder van de werkgelegenheid.

Wat blijkt: de afgelopen decennia gaat economische groei weliswaar met gepaard met een groei in werkgelegenheid, maar die lijn stijgt bij elke nieuw opleving minder steil mee. Ofwel: economische opleving gaat met relatief steeds minder groei van werkgelegenheid gepaard. Dit fenomeen wordt wel 'jobless recovery' genoemd.

Pistono heeft er wel een verklaring voor, die hij weinig subtiel beschrijft in de titel van zijn laatste boek: 'Robots will steal your job, but that's OK'. Het verhaal van Pistono is radicaal, tegelijkertijd verontrustend en hoopgevend. In onderstaande TED-talk kun je er kennis mee maken.

Ook deze week werd onderstaande TED-talk van Andrew McAfee online gezet met een vergelijkbare boodschap: 'Are droids taking our jobs?' Ook hier het verhaal, waarover ik overigens al eerder dit jaar blogde: 'De vooruitgang is de oorzaak van de toenemende werkloosheid'.

In veel branches, zeker ook in het onderwijs, lijkt men zich over dit fenomeen niet zo'n zorgen te maken. Niet slim, zegt Pistono. Losjes geciteerd: 'Organisaties gaan er nog teveel van uit dat de technologische ontwikkelingen (en hun effect op de samenleving) lineair verlopen. We hebben echter te maken met een exponentiële ontwikkeling, zoals die ook verbeeld wordt in de Wet van Moore.

Zelfs als het niet zo'n vaart zal lopen, zullen we toch moeten nadenken over wat voor economie we willen en wat daarvoor nodig is. Zeker in het onderwijs dat jonge mensen voorbereidt op de wereld van morgen, waarin chauffeurs vervangen zijn door 'driverless cars', kunstmatig intelligente machines de helpdesks be-'mensen', robots de tafeltjes in een restaurant bedienen en slimme computers betere diagnoses stellen dan de beste doktoren.