Op zoek naar 'tacit knowledge'

Gisteren kwam ik in een TEDx-presentatie over metacognitie de onderstaande uitleg tegen over het begrip 'tacit knowledge'.



Uit: TEDxSunsetPark - Alise Shafer Ivey - Metaphor and Metacognition. Fragment gemaakt met Tubechop.

Op Wikipedia wordt dit begrip vertaald als 'onbewuste kennis' of 'ontastbare kennis', vertalingen die volgens mij niet helemaal 'spot on' zijn. Dus vroeg ik op Twitter: hoe zou jij dit begrip vertalen? In een paar uur tijd kwam een trits aan suggesties voorbij. Sommige vertalingen raken elkaar of overlappen deels, anderen zijn echt anders:

• intuïtie of 'buikgevoel' (Corrieke Buist)
• impliciete kennis (Wilfred Rubens)
• stilzwijgende kennis (Toussaint Lemeer)
• professionele intuïtie (Edith van Montfort)
• latente kennis, onbewust bekwaam (Karin Winters)
• ervaringskennis (Jannet Tiegelaar)
• verborgen kennis, stille of stilzwijgende kennis (W. van Ravenstein)
• belichaamde kennis (Iko Doeland)
• verhulde kennis (Paul Laaper)
• ongrijpbaar weten (Erika van Dalen)

Wikipedia legt de nadruk op feit dat deze vorm van kennis moeilijk overdraagbaar is. In het Engelse lemma wordt nog een mooi voorbeeld gegeven: die van het feit dat we iemands gezicht uit duizenden kunnen herkennen, maar niet precies aan kunnen geven hoe we dat doen. 

Waarom ik me druk maak om zomaar een begrip? Omdat het helpt te kijken naar onderwijs en training. Als trainer of docent heb je ook een bepaalde 'tacit knowledge'. Zo kan ik in een korte 'scan' zien of iemand een goede tekst heeft geschreven. Wil ik dan vervolgens goede feedback formuleren, dan kost dat veel meer tijd en lukt het niet altijd de vinger precies op de zere plek te leggen. 
Leerlingen en studenten beschikken over 'tacit knowledge'. Het zicht krijgen op wat die 'tacit knowledge' is, wat je ermee kunt en hoe je deze zou kunnen beschrijven, kan je professionaliteit ten goede komen. Als leraar kun je er bovendien op aansluiten met je inhoud en/of aanpak.


Overigens... er zijn dingen die juist minder goed gaan zodra je erover begint na te denken. Laat dan die 'tacit knowledge' vooral 'tacit' blijven, wat dat ook precies betekent...