Een gezonde leefstijl en het 'what the hell'-effect

Dan Areily doet razend interessant onderzoek naar (on)eerlijkheid en kan er dito over vertellen. In onderstaande RSA-animatie vertelt hij bijvoorbeeld (vrij vertaald) het volgende over liegen:

• Pol is een goudeerlijke vent.
• Dan doet Pol een klein leugentje, waarmee hij niemand kwaad doet. Er volgen geen negatieve consequenties, terwijl hij wel de vruchten plukt.
• Pol liegt vaker, de leugentjes stapelen zich op en langzamerhand gaat het ten koste van anderen. Maar omdat de leugentjes klein zijn, loopt Pol niet tegen de lamp.
• Dan bereikt Pol een 'point of no return'. Areily noemt dit het 'what the hell effect'. Omdat kleine leugens niet bestraft worden, gaat Pol over op grotere leugens, waarbij anderen steeds meer schade ondervinden. Daar heeft Pol ondertussen geen oog meer voor omdat zijn leugens hem te veel opleveren. En terug naar volledige eerlijkheid is ondertussen een te grote stap geworden.

Volgens Areily heeft de biecht uit de traditie van de katholieke kerk de functie dit patroon te doorbreken, voordat het 'what the hell'-effect bereikt wordt. Door te biechten voelt de betrokkene zich vergeven en als het ware 'gereset'. Met een lei zonder schuldgevoel, geeft het weer een goed gevoel om eerlijk te zijn.



Ik associeerde het verhaal meteen met het proces rond het onderhouden van een gezonde leefstijl:

• Pol is een fitte vent.
• Dan slaat Pol een training over. 's Avonds grijpt hij naar een zakje chips. Er volgen geen negatieve consequenties.
• Pol snoept en snackt vaker en traint minder. Langzamerhand gaat het ten koste van zijn conditie en gewicht. Omdat hij nog wel af en toe traint, gaat het langzaam, onopvallend de verkeerde kant op.
• Dan bereikt Pol het 'what the hell effect'. Omdat hij zo weinig last heeft van zijn gedrag, is hij langzaam in een negatieve spiraal terechtgekomen van steeds meer 'snacken' en steeds minder trainen. Dat zijn conditie en gezondheid dramatisch teruglopen, daar heeft Pol ondertussen geen oog meer voor. Luieren en eten leveren direct genot en terug naar een gezonde leefstijl is een te grote stap geworden.

Wat Pol nodig heeft is een biecht van lijf en leden: het opnieuw serieus oppakken van het sporten. Bijzonder, zo heb ik ondervonden, is dat gezonder eten dan bijna vanzelf gaat. Alsof je de schone lei niet wilt vervuilen met een vette hap.

Zie ook mijn eerdere blogs over goede voornemens.