Talentontwikkeling en onderwijs: Meetup 040

Gisteren mocht ik een gesprek leiden over talentontwikkeling tijdens de eerste 'Meetup 040' voor onderwijsprofessionals uit de regio Eindhoven. Plaats van handeling: het Frits Philips Lyceum in Eindhoven. Het werd een prettig informele, maar ook inhoudelijke ontmoeting tussen zo'n 30 deelnemers, werkzaam van primair tot hoger onderwijs. 

Een van de organisatoren van de avond Rob van Bakel.

Het panel (op de achtergrond op bovenstaande foto van links naar rechts) bestond uit:

• Timo Wesenaar, adviseur bij Fontys Educational Designers
• Mieke Haverkort, voormalig leerkracht in het mbo, nu zelfstandige (Kreatiekracht) 
• Gijsje Beneder, leerkracht op basisschool Waterrijk in Eindhoven

Hoofdthema was de vraag hoe je meer recht doet aan individuele talenten van kinderen en leraren. Een boeiend thema, waaromheen veel vragen te stellen zijn:

• Wat bedoelen we precies met talent? Is dat belangstelling voor een onderwerp of activiteit? Is dat 'ergens goed in zijn'? En waar zit dat dan precies in? Is iemand die goed is in zwemmen dat door een fysiek talent of door het talent van zelfdiscipline en doorzettingsvermogen?
• Is talent een kwestie van 'nature' (in de genen) of 'nurture' (in voeden en laten oefenen)?
• Waarom is juist nu extra aandacht nodig voor talent?
• Hoe ga je om met je validerende rol als school, ofwel: hoe beoordeel je leerlingen die activiteiten doen in het kader van hun talentontwikkeling?
• Op welk moment in de ontwikkeling stimuleer je kinderen de diepte in te gaan met hun talent, als dat betekent dat er daarmee minder ruimte is voor het ontdekken en ontwikkelen van eventuele andere talenten?
• Heb je als opvoeder / leraar de taak om het maatschappelijk of economisch 'nut' van een talent mee te nemen in je sturing of begeleiding van jonge mensen?
• Hoe faciliteer je een jong iemand in het verder ontwikkelen van talent, als de betrokkene je als leraar of begeleider in kennis en/of vaardigheden eenmaal voorbij is gestreefd. Kort door de bocht: wat kan een school dan nog toevoegen?
• Kan een school wel echt aan talentontwikkeling doen, als er niet ook naar talenten van leraren wordt gekeken?
• Hoe organiseer je ruimte voor talentontwikkeling?

Carla Upperman over talent op het Frits Philips Lyceum

Wat die laatste vraag betreft: op het Frits Philips Lyceum is men in de brugklassen gestart met twee lesuren per week waarin leerlingen zich kunnen oriënteren op hun talent, zo legde docente Carla Upperman uit. Gijsje Beneder vertelde hoe op basisschool Waterrijk de hele week door gewerkt wordt met 3O-leren (onderzoekend, ontwerpend en ondernemend leren) met veel keuzemogelijkheden voor de kinderen. De school haalt de buitenwereld binnen: zo krijgen de leerlingen een bredere blik op mogelijkheden. 

Mieke Haverkort en Timo Wesenaar benadrukten het belang van het bewust zijn van je eigen talent als leraar en van de aanwezige talenten in je team. Hoe kun je gebruik maken van de kracht van diversiteit? In je werk uitgaan van je eigen talent maakt je krachtiger en gelukkiger in je werk. Reflecteer erop en bepaal je koers.

In de rondetafelgesprekken waarmee de bijeenkomst eindigde werd een ding duidelijk: als we meer recht willen doen aan individuele talenten van leerlingen, zullen de bestaande structuren binnen scholen moeten worden opengebroken. In het voortgezet onderwijs met haar vakkenstructuur is dat nog lastiger dan in het primair onderwijs. Dat het wel kan, bewijzen de voorbeelden die genoemd worden, zoals de skills-lessen op MavoTien (Utrecht) of het ICT Team van BBS Antonius (Asten Heusden). In die voorbeelden zien we dat eigenaarschap bij leerlingen een succesfactor is.

Lees ook het blog van Rhea Flohr, een van de organisatoren van de avond. En bekijk de video-impressie van Marc Mantz.

Verder met je school op dit thema? Neem even contact op, bijvoorbeeld over het project Helpdesk Jr (ondersteuning bij inrichten van een ict-team voor de school, bemenst door leerlingen).

In gesprek.