Kennis delen gaat vanzelf...

“Kennis delen gaat vanzelf in Society 3.0, welk onderwijs hebben wij (nu) nodig om samen Society 3.0 te bouwen?” 

Met die vraag gaan we morgen aan de slag in Seats2Meet in Utrecht. We, dat zijn Claire Boonstra van Operation Education, John Moravec, auteur van Knowmad Society, Maurice de Hond van Steve Jobsscholen, Hedwyg van Groenendaal van Prezi University, Jan Fasen van scholengemeenschap Agora en Heyy en ik.

In de aanloop naar de bijeenkomst werd alvast een prikkelende vraag de digitale ether ingeslingerd: hebben we straks nog wel onderwijs nodig? Ik geef alvast mijn antwoord: 'Ja, maar wel ánder onderwijs.'

Het kerndoelenboekje voor het primair onderwijs formuleert drie functies van onderwijs:

• het draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen;
• het zorgt voor overdracht van maatschappelijke en culturele verworvenheden en
• het rust kinderen toe voor participatie in de samenleving

Als kennis delen steeds meer vanzelf gaat, heeft dat effect op deze drie functies:

• Op het gebied van persoonlijke ontwikkeling kunnen (en moeten) we veel meer tegemoet komen aan individuele talenten, belangstelling, mogelijkheden van kinderen.
• In onze 'fundamenteel gemedialiseerde samenleving' (Raad voor Cultuur, 2005) zijn media - naast het onderwijs - erg belangrijk geworden in de overdracht van maatschappelijke en culturele verworvenheden. Onderwijs zal hierop positie moeten innemen, bijvoorbeeld door veel meer aandacht te geven aan mediawijsheid en door belangrijke verworvenheden die ondergesneeuwd dreigen te raken in het mediageweld over te brengen (het culturele palet uit te breiden).
• Kinderen die nu starten op de basisschool, zullen vanaf ongeveer 2030 als medeverantwoordelijke burger hun steentje moeten gaan bijdragen. Toegerust worden voor een snel veranderende samenleving vraagt van het onderwijs om na te denken welke kennis, vaardigheden én attitudes nodig zijn om mee te kunnen blijven doen. Daarbij gaat het overigens niet alleen om werk, maar om burgerschap, duurzaamheid en betekenisvol leven. 

Kennis delen gaat vanzelf. Elke dag komen er nieuwe mogelijkheden bij: tutorials op YouTube, MOOC's, betaalbare hardware. Om hier slim gebruik van te maken, zijn twee dingen nodig:

• Een stevig kennisfundament. Denk aan taalvaardigheid, rekenen, maar ook principes begrijpen van bijvoorbeeld natuurkunde, biologie en programmeren. Je zult moeten begrijpen hoe de wereld om je heen werkt om hem verder te kunnen gaan verkennen.
• 'Hogere autodidactiek', ofwel leren hoe je gebruik kunt maken van het feit dat kennis halen en brengen vanzelf gaat. Dit gaat wat mij betreft verder dan leren leren.

Ik ben benieuwd naar de dialoog morgen!