Verder met 21e eeuwse vaardigheden

Anthony Salcito (rechts) in gesprek. Foto: Harry Dubois.

De wereld verandert en het onderwijs moet meeveranderen. Vanzelfsprekend, maar in welke richting en hoe krijg je dat voor elkaar? Kinderen die nu aan hun schoolloopbaan beginnen, zullen zo'n beetje in 2028 de arbeidsmarkt betreden. Hoe bereiden we ze voor op de periode die over 16 jaar begint, als je bedenkt hoe de wereld de afgelopen 16 jaar in een stroomversnelling gekomen is?

Tijdens het SamSam-congres op dinsdag 8 mei organiseerde Heliview en Microsoft een rondetafelgesprek over de 21e eeuwse vaardigheden met een tiental schoolleiders en enkele vertegenwoordigers van Microsoft. Speciale gast: Anthony Salcito, Vice President van Microsoft Education en keynote speaker op het congres. Ik mocht de boeiende discussie begeleiden.

In het kennismakingsrondje delen de deelnemers hun belangrijkste vragen met betrekking tot het thema, zoals:

• Hoe vinden we de balans tussen de aandacht voor de traditionele basisvaardigheden zoals taal en rekenen en voor 21e-eeuwse vaardigheden als informatiegeletterdheid en ict-vaardigheden?
• Hoe kunnen we vernieuwing teweegbrengen in een systeem waarbij veel actoren (overheid, uitgevers, de traditionele leraar, ouders) vernieuwing juist lijken tegen te houden?
• Wat heeft het hedendaagse kind nodig, hoe houden we de aansluiting als we steeds meer een 'generation gap' ervaren?

De discussie gaat onder andere over de tweedeling 'inhoud/kennis' en 'vaardigheden'. Volgens Salcito een discussie die wereldwijd gevoerd wordt. Zolang een les begint met alle leerlingen hun boek te laten openen op een bepaalde bladzijde, komen we niet verder met gepersonaliseerd en samenwerkend leren. De inhoud, zo zegt hij, kan overal vandaan komen: van de leraar, maar ook uit de eigen ervaringen van leerlingen. De kunst is om in de klas alle kennis bij elkaar te laten komen en op basis daarvan samen met uitdagende vraagstukken aan de slag te gaan.

Salcito noemt leiderschap een belangrijke voorwaarde voor verandering, maar dat hoeft niet altijd leiderschap 'van bovenaf te zijn'. Overheden en schoolleiders kunnen sturen, maar ook de individuele leraar kan verandering teweeg brengen. Het is een kwestie van de beschikbare ruimte optimaal benutten en bewijzen dat een andere aanpak tot even goede, of liever natuurlijk nog betere resultaten leidt. Salcito noemt het voorbeeld van een school waar extra aandacht voor 'soft skills' ook leidde tot betere resultaten op de traditionele vaardigheden.

In de discussie komen nog een aantal invalshoeken naar voren. Leraren moeten meer gaan leren van elkaar, meer uitgedaagd worden te experimenteren. Op werkgeversniveau mag de druk best wat meer opgevoerd worden, zegt een deelnemer: 'Force or block!' Er moet ook meer aandacht komen voor ondernemerschap, in het curriculum voor leerlingen en studenten, maar ook voor leraren.

Als het gaat om de technologie zelf, bespreken we de kracht van het inzetten van eenvoudige, gemakkelijk in te zetten applicaties om innovatie op gang te brengen. Microsoft's OneNote (digitale notities) wordt genoemd. Salcito ziet ook mogelijkheden in schoolbreed projectmatig werken, waarbij blended learning en een holistische aanpak centraal staan en leerlingen en leraren van en met elkaar leren.

Onderstaand een recente keynote van Anthony Salcito, waarin hij zijn ideeën over vernieuwend onderwijs en de rol van ict daarbij voor het voetlicht brengt.