Is online vriendschap hetzelfde als 'real life' vriendschap?

Het internet maakt communicatie en samenwerking mogelijk tussen mensen die elkaar nog nooit in het echt ontmoet hebben.

Jonge mensen - de 'digital natives' - vinden dit vaak al een vanzelfsprekende gedachte. Zo spelen ze online games met mede- en tegenspelers van over de hele wereld. Tijdens ouderavonden die ik verzorg over sociale media en gamen is er altijd wel een ouder die kritische kanttekeningen plaatst bij dit online sociaal contact: 'Zo'n online vriendschap, dat is toch niet echt.'

Er zit wat in: je online vrienden in Alaska of Japan zullen niet met een fruitmand aan je bed komen staan als je een tijdje flink ziek bent. Maar een discussie over wat meer waard is - vriendschap zonder of met fysieke nabijheid - is helemaal niet zo interessant.

Veel boeiender is je af te vragen waarin beide typen vriendschap uniek zijn en unieke meerwaarde bieden voor je welzijn, je plezier, de impact die je op de wereld om je heen kunt hebben, je productiviteit. Die vraag wordt eigenlijk nooit gesteld aan jongeren, en dat is jammer. Want erover nadenken is een potentieel begin van bewust omgaan met je vriendschappen en relaties: online én offline.

De aanleiding voor bovenstaande gedachtengang is een TED-talk van componist en dirigent Eric Whitacre. Hij vertelt hoe hij afgelopen jaar 1752 zangers online bij elkaar bracht om als een virtueel koor zijn compositie 'Sleep' uit te voeren. Iedere deelnemer nam thuis bij de computer zijn of haar deel op in beeld en geluid en postte het resultaat als filmpje op YouTube. Het geheel werd gemonteerd tot een videoclip, waarbij koorzang ontstond met ruim 2000 stemmen. Deelnemers aan het project gaven in reacties aan een gevoel van verbondenheid te ervaren bij het project, bij de mede-uitvoerenden, bij de mensheid. Ze deden een ervaring op die ze op geen enkele andere manier hadden kunnen ervaren. Het is een ervaring die waarschijnlijk totaal anders is en voelt als wat Whitacre voelde bij zijn eerste keer zingen in een koor. En daar gaat het om: anders, maar beide krachtig en mooi.



Vraag het je kind gewoon eens: wat is er uniek aan de online vriendschappen of sociale contacten die je hebt? Wat geeft het je dat 'real life' contacten je niet kunnen brengen? Vanuit het positieve kun je ook de keerzijde bespreekbaar maken: wat is er moeilijk aan het onderhouden van online sociale contacten? Zitten er ook risico's aan en hoe ga je daar vervolgens mee om?