Vragen uit liedjes: 'Waarom fluister ik je naam nog?'

Het is over, voorbij, gedaan. En toch betrap je je erop dat die ander je nog steeds bezighoudt. De in 2008 overleden charmezanger Benny Neyman bezong dit fenomeen in 'Waarom fluister ik je naam nog?' De boodschap: liefde kan diep gaan, zo diep dat je de ander maar met veel moeite kunt loslaten.

Maar daarmee is de vraag nog niet helemaal beantwoord. 

Om verder te komen, helpt Benny Neyman ons zelf met een van zijn ander liedjes:

Liefde is als een sigaret je raakt verslaafd ja tot en met
De rook stijgt langzaam naar je hoofd of laat je ogen tranen

Mooi, als we de analogie liefde - verslaving doorvoeren, kunnen we de wetenschap van de verslavingskunde er eens bijpakken.

In deze tak van wetenschap kennen we het begrip 'craving' (hunkeren, verlangen, trek). 'Je naam' wordt in deze analogie dan bijvoorbeeld 'Johnny' (whisky) of 'Lucky' (sigaretten) zijn. Om met trek in Johnny of Lucky om te gaan hanteert een verslaafde 'coping strategieën'. Denk aan: aan iets anders denken, zorgen dat je het spul niet in huis hebt.

Neyman is ervaringsdeskundige op het gebied van zoeken naar 'coping strategieën' ofwel 'manieren om'. Dat hoor je ook in een andere van zijn hits: 'Ik weet niet hoe'. Fluisteren is niet het meest voor de hand liggende antwoord op 'hoe' bij liefdesverdriet. Logischer zou zijn als Neymans lied bijvoorbeeld getiteld was:

• 'Waarom vergelijk ik andere potentiële liefdespartners steeds met jou?'
• 'Waarom blader ik nog steeds in het vakantie-album van toen we samen naar Urk zijn geweest?'
• 'Waarom ruik ik nog steeds af en toe aan die slobbertrui in de kast, die je vergeten bent mee te nemen toen je me verliet?'

Je begrijpt: realistischer allemaal, maar qua metrum en ritme verdomd onhandig in te passen in de muziek. Dat geldt wel voor 'fluisteren'. En er is nog meer. Fluisteren:

• is een prettig compromis tussen je mond houden (in feite krop je je gevoelens op, nooit een goed idee) en het van de daken schreeuwen (je loopt de kans ter observatie te worden opgenomen);
• kan in drukke omgevingen, zoals een café of feestje, veilig zonder dat iemand het hoeft te horen;
• brengt prettige herinneringen aan de intieme momenten dat je zijn/haar naam in zijn/haar oor fluisterde;
• bevat het begrip 'luisteren' en kan wellicht tot meer begrip leiden, ook al doe je dat fluisteren zelf;
• is een mogelijkheid om toch nog iets te kunnen zeggen als je door het janken je stem bent kwijtgeraakt;
• geeft een milde vorm van euforie.

Dat laatste moet ik misschien even uitleggen. De theorie komt uit de wereld van ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response. Misschien ken je ze: de filmpjes op YouTube waarin iemand heel dicht tegen de microfoon fluisterend je toespreekt. Voor sommigen werkt dit ontspannend, anderen worden er heel onrustig van. Kijk en luister zelf even tot welke groep je hoort. Maar ASMR was nog niet hip in 1985, toen Neymans lied werd gereleased. Niet relevant dus voor dit betoog.

Ik durf op basis van deze overwegingen best een conclusie te trekken, een 'educated guess' voor het antwoord op de vraag: 'Waarom fluister ik je naam nog?' Dat wordt dan zoiets:

'Ik fluister je naam nog omdat ik nog veel verdriet voel na onze split en fluisteren een voor mij effectieve en voor mijn omgeving sociaal aanvaarde manier is om hiermee te dealen.'

Het duurde 35 jaar, maar nu weet je het. Daarom fluister ik je naam nog!