Een andere kijk op werk...

"Het is veelzeggend dat volwassenen in kinderboeken zelden verkoopleider of installatiedeskundige zijn, maar altijd bouwers, koks of boeren – mensen met werk dat zonder meer in verband kan worden gebracht met een zichtbare verbetering van het bestaan."

Een mooi citaat van filosoof Alain de Botton (auteur van het boek Ode aan de arbeid), als bijdrage aan het betoog van Rob Wijnberg in zijn column voor nrc.next, die deze week handelde over de tegenstelling tussen arbeid en vrijheid.

Het thema van de column sluit naadloos aan bij wat wij (Margriet Bienemann, Rupert Spijkerman, Martin Reekers en ik) beschrijven in de boekenserie 'Ik ga voor' van Volkskrant Banen in het hoofdstuk 'Een andere kijk op werk'. We pleiten daarin voor het loslaten van het oude paradigma van de industriële revolutie, waarbij werk vooral tijd ruilen voor geld is, een drama, een verstandshuwelijk dat ook nog eens een weinig verrassend lineair patroon volgt van knecht tot baas. En dat alles onder het motto: "Hoe lang moet jij nog?"

Onze andere kijk op werk presenteren we in de boekenreeks aan de hand van de metafoor van de romantische partnerkeuze. Dat gaat ongeveer zo: je voelt je gelukkig met je partner en kunt volledig jezelf zijn. Het kan je niets schelen als anderen je maatje maar vreemd of lelijk vinden. Het gaat tenslotte om wat jij van die ander vindt. Samen beleef je steeds nieuwe dingen, soms gepland, maar net zo vaak door het toeval bepaald. Elke levensfase heeft daarbij een eigen invulling. De relatie is niet een losstaand onderdeel van je leven is: het doordrenkt je bestaan volledig. Het gaat er dan ook niet om wat je kunt, maar vooral wie je bent. Vanuit deze metafoor bezien is het zoeken naar ander werk een vorm van 'daten', waarbij niet de 'match' bepaalt wat je doet, maar de 'klik'.

Voor Wijnberg gelden de woorden "Hoe lang moet jij nog?" niet. Hij wil zijn werk tot ver na zijn 65ste kunnen voortzetten. "Maar ja", voegt hij eraan toe, "ik heb als filosoof ook gemakkelijk praten." Een terechte nuancering, want de vraag is inderdaad of de bouwers, koks of boeren van De Botton ook oud zouden willen worden met hun werk...