22 september 2008

Genotsinflatie

Noem het 'hedonistische adaptatie', zoals geluksonderzoeker Sonja Lyubomirsky dat doet in haar lezing bij Google. Of noem het genotsinflatie...

Het gaat hier om dat wonderlijke fenomeen dat dingen die je vrolijk of gelukkig maken, dat na herhaald consumeren steeds minder gaan doen. Vreemd, maar dat bijzondere kaasje of die prachtige wijn kan je op een bepaald moment zelfs gaan tegenstaan. Zo kan het ook gaan met een stuk muziek, je woonplaats, die kroeg, dat televisieprogramma. Sommigen, op zoek naar zo veel mogelijk kicks, switchen voordat de sleet toeslaat naar weer een nieuwe belofte: het ultieme gadget, het nieuwste toetje van Mona. Dat lijkt een slimme strategie, maar is dat ook zo?

Tegenover genotsinflatie staat genotsinvesteringsopbrengst (potje Scrabbelen?). Het staat voor even door de lichtzure appel bijten, ontdekken door open te staan, je te verdiepen en de volle aandacht te schenken. Genotsinvesteren betekent bijvoorbeeld een wat moeilijker toegankelijk muziekstuk net zo vaak beluisteren, tot de schoonheid ervan zich aan je begint te openbaren. Of denk aan het idee van het 'leren eten' van olijven, schimmelkazen of chorizo. Er is in elk geval steeds werk aan de winkel. En dat geldt ook voor de fase na de kennismaking. Zo moet je je er wel toe blijven zetten steeds weer te zien hoe mooi je huis is geworden na die verbouwing en hoe prachtig de natuur is in je eigen regio, elk seizoen weer.

Beide fenomenen spelen een rol in de keuzes die je maakt in het dagelijks leven. Meestal gebeurt dat onbewust, soms sta je er bij stil. Dan baal je er bijvoorbeeld van dat je nu al uitgekeken bent op die nieuwe kleur op je muren of juist van het feit dat die schrijver, waar iedereen zo enthousiast over is, je niet kan boeien, hoe vaak je ook geprobeerd hebt diens werk te lezen. Tja, wie zei er dat kiezen gemakkelijk was?

3 opmerkingen:

  1. Anoniem7:40 a.m.

    Bij heel veel zaken is het zo dat als je er eens goed over nadenkt het eigenlijk helemaal niet zo moeilijk is.
    Bij kiezen is dikwijls het tegenovergestelde het geval. We kiezen de hele dag door vrijwel automatisch en onbewust (in 95 tot 98% van de gevallen). Op het moment dat we er bewust over na gaan denken wordt het moeilijk.
    Lastig hoor! Want wat is nu verstandig om te doen?
    Tsja, gewoon kiezen;0)

    Peterter

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Anoniem8:58 p.m.

    Hallo Erno,

    Ook to the point op dit vlak vind ik de Talk van Seligman. Ik geloof dat je die al kent.

    Zijn opbouw van the happy life naar the meaningful life vind ik erg goed. Happy is leuk, maar went snel en juist kiezen en je beperken leiden tot echt geluk.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Zo eet ik sinds mijn vierde geen bieten meer omdat ik daar me in overeten heb. ;)

    Tegelijkertijd levert de genotsinvesteringsopbrengst inderdaad meer op. Die cd waar ik vroeger voor spaarde en minsten tien keer beluisterde voordat ik uberhaupt durfde te zeggen dat ik het niet mooi vond kwam voort uit de effort die het kopen me kostte. Dat is nu inderdaad wel anders.

    Dank voor de stof tot nadenken. :)

    BeantwoordenVerwijderen