Schoolvoorbeeld: ict-innovatie bij PIVA in Antwerpen

Als ik Vlaamse pioniers spreek op het gebied van onderwijsinnovatie met ict, gaat dat vaak met veel hoofdschudden gepaard. Het Vlaamse onderwijs zou erg achterlopen en men kijkt op naar het vooruitstrevende Nederland. Misschien zijn we in Nederland echt verder, misschien verkopen we onze innovaties beter en zijn onze zuiderburen soms te bescheiden, maar feit is dat ook in Vlaanderen hard gewerkt wordt aan onderwijsinnovatie met ict.

Hans de Four van Educentrum en mijn oud-collega van de redactie van tijdschrift COS suggereerde eens te gaan kijken bij het Provinciaal Instituut PIVA in Antwerpen. Deze school biedt onderwijs dat vergelijkbaar is met het vmbo in Nederland. Verschil is dat leerlingen zich al vanaf het eerste leerjaar op een specifiek beroependomein richten. In het geval van PIVA is dat (banket)bakkerij, slagerij, toerisme of hotelwezen. 

Ik werd er afgelopen woensdag hartelijk ontvangen door ict-coördinator Ward Faes, docente Eva de Vriendt en directeur Ann Cleemput, alle drie bevlogen onderwijsmensen met een groot hart voor hun leerlingen. Wat me in hun verhaal opvalt is dat ze de afgelopen jaren een aantal slimme stappen hebben gezet om aan de slag te gaan met de nieuwe mogelijkheden die ict biedt. Een paar voorbeelden:

• In 2012 kregen de leraren een iPad en 30 euro tegoed om apps te kopen. Zo konden de leraren laagdrempelig kennis maken met dit stukje technologie.
• Er is een lerende cultuur op de school, waarbij leraren veel kennis delen. Zo zijn er sessies 'op de noen' (zie foto; tussen de middag, dus niet na schooltijd) in een e-corner in de lerarenkamer: korte, praktische sessies om aan elkaar te laten zien wat je met ict doet.
• Leerlingen worden op allerlei manieren betrokken en hun hulp wordt gewaardeerd als die nodig is. Zo mogen ze met de school-iPads instructies van hun leraren filmen. De mobieltjes mogen gebruikt worden voor lesdoeleinden. Leerlingen die verder zijn op het gebied van ict, geven uitleg aan hun 'peers'. Verantwoordelijkheden worden geleidelijk gegeven: in leerjaren 1 en 2 werken de leerlingen met een device van school, vanaf leerjaar 3 werkt men met Bring Your Own Device.
• De leraren krijgen ruimte en worden gestimuleerd om te studeren, ideeën en producten uit te werken en te netwerken met vakgenoten van andere scholen. Tijdens 'pedagogische dagen' is er aandacht voor ict in het onderwijs.
• Er is geen verplichting ict te gebruiken; collega's overhalen gaat via de weg van verleiding, bijvoorbeeld door elkaar te laten zien wat er allemaal mogelijk is op het gebied van digitaal ondersteund onderwijs, wat het doet met het plezier in leren door de leerlingen en met de opbrengsten. De deuren van de lokalen staan altijd open, de drempel is laag om even bij elkaar binnen te kijken.

Ict is zo behoorlijk ingeburgerd aan het raken binnen de school. Een derde van de leraren gebruikt het intensief met toepassingen en concepten als Flipping the classroom, Google Drive – Classroom, toetsen met Nearpod, Edmodo als elektronische leeromgeving, een digitale schoolagenda, apps voor de iPad en ClassDojo voor het klassenmanagement. Alle leerlingen van de graad (onderbouw) werken met iMovie en onderhouden hun eigen blog en stages worden ondersteund met contact op afstand.

Komend schooljaar gaat de school gedeeltelijk werken met klasoverschrijdend werken: een grote groep leerlingen komt daarbij bij elkaar een in een leergroep en alle leerkrachten worden 'coach'.

We spreken dezelfde taal. Laten we daarom ook met onze Vlaamse collega's eens wat vaker kennis, ervaringen en ideeën uitwisselen!