Op zaterdag 19 juli schreef Haro Kraak in de Volkskrant een analyse van hoe er op Twitter tot nu toe is gecommuniceerd over de ramp met vlucht MH17. Het artikel is een voorbeeld van hoe traditionele media nogal eens omgaan met het fenomeen sociale media.
Ik illustreer drie fenomenen die ik regelmatig zie terugkeren een geef er voorbeelden bij uit het stuk van Kraak.
1. Traditionele media zijn niet goed op de hoogte van de werking van sociale media
Kraak zegt in het stuk over 'favorites' in Twitter dat deze min of meer gelijk staan aan een 'like' op Facebook. Dat is niet juist. In de reguliere tijdlijn worden 'favorites' van degenen die je volgt niet getoond. Om te zien wie een tweet als 'favorite' hebben aangemerkt, moet je inzoomen op het bericht. Ook kun je bij het profiel van een Twitter-gebruiker zien welke tweets deze persoon als 'favorite' heeft aangemerkt. 'Favorites' dragen aanzienlijk minder bij aan de olievlekwerking van berichten, dan 'likes' op Facebook.
'Favorites' worden in de praktijk vooral gebruikt om de afzender van een tweet te bedanken of voor eigen gebruik. Denk hierbij aan een soort 'read later'-functie: je ziet een tweet met een link naar een filmpje of langer artikel en je bent op dat moment niet in de gelegenheid dit te lezen of te bekijken. Dus zet je het op je lijst met 'favorites'.
Een 'retweet' zou je wel met een 'like' kunnen vergelijken.
2. Als traditionele media schrijven over sociale media is het taalgebruik vaak tendentieus
Hoewel de kop ('Ramp toont voor- en nadelen van sociale media') anders suggereert, legt de woordkeus van Kraak toch vooral bloot naar welke kant volgens hem de balans doorslaat. Een paar voorbeelden:
3. Traditionele media paternaliseren als het gaat om de sociale media-gebruiker
Kraak schrijft: 'Wie eergisteren op zijn tijdlijn keek, kon niet voorkomen gruwelijke beelden te zien.' De gebruiker van Twitter wordt neergezet als een willoos slachtoffer van 'de sociale media'. Maar zo werkt het niet. Wat je te zien krijgt, ligt aan wie je volgt. Ik ben de Twitter-gebruikers uit mijn tijdlijn in elk geval dankbaar dat ze geen gruwelijke beelden, ongepaste grappen of pijnlijke privacy-gevoelige informatie met me gedeeld hebben. Wel zie ik mensen kritische vragen stellen, in discussie gaan en woorden zoeken voor waar bijna geen woorden zijn.
Natuurlijk bestaat het gevaar dat je op Twitter geconfronteerd wordt met alles wat verkeerd is. Maar je bent zelf actor in dezen, net zoals je actor bent in de keuze welke krant je leest.
Misschien is het lastig om vanuit een lineair en hierarchisch georganiseerd medium als de krant te kijken naar een zelforganiserend medium als Twitter. Wat mij betreft hebben traditionele en sociale media elk hun functie en waarde. En beide kennen voor- en nadelen. Vanuit het perspectief van de consument vullen ze elkaar aan.
Voor beide media is een kritische houding van de consument onontbeerlijk. Mediawijsheid heet dat. Het zou mooi zijn als de vertegenwoordigers van de traditionele media daar nog wat meer van zouden hebben.
Het stuk van Haro Kraak is terug te lezen op de website van de Volkskrant.
Update 21-7-2014: links gewijzigd i.v.m. vrij toegankelijk worden van het artikel van Haro Kraak.
Ik illustreer drie fenomenen die ik regelmatig zie terugkeren een geef er voorbeelden bij uit het stuk van Kraak.
1. Traditionele media zijn niet goed op de hoogte van de werking van sociale media
Kraak zegt in het stuk over 'favorites' in Twitter dat deze min of meer gelijk staan aan een 'like' op Facebook. Dat is niet juist. In de reguliere tijdlijn worden 'favorites' van degenen die je volgt niet getoond. Om te zien wie een tweet als 'favorite' hebben aangemerkt, moet je inzoomen op het bericht. Ook kun je bij het profiel van een Twitter-gebruiker zien welke tweets deze persoon als 'favorite' heeft aangemerkt. 'Favorites' dragen aanzienlijk minder bij aan de olievlekwerking van berichten, dan 'likes' op Facebook.
'Favorites' worden in de praktijk vooral gebruikt om de afzender van een tweet te bedanken of voor eigen gebruik. Denk hierbij aan een soort 'read later'-functie: je ziet een tweet met een link naar een filmpje of langer artikel en je bent op dat moment niet in de gelegenheid dit te lezen of te bekijken. Dus zet je het op je lijst met 'favorites'.
Een 'retweet' zou je wel met een 'like' kunnen vergelijken.
2. Als traditionele media schrijven over sociale media is het taalgebruik vaak tendentieus
Hoewel de kop ('Ramp toont voor- en nadelen van sociale media') anders suggereert, legt de woordkeus van Kraak toch vooral bloot naar welke kant volgens hem de balans doorslaat. Een paar voorbeelden:
- 'Elke snipper nieuws wordt gretig opgeslokt en rondgepompt.'
- 'Sensatiezucht'
- 'Hijgerigheid'
- 'Voyeurisme'
- 'Cyberschavot'
3. Traditionele media paternaliseren als het gaat om de sociale media-gebruiker
Kraak schrijft: 'Wie eergisteren op zijn tijdlijn keek, kon niet voorkomen gruwelijke beelden te zien.' De gebruiker van Twitter wordt neergezet als een willoos slachtoffer van 'de sociale media'. Maar zo werkt het niet. Wat je te zien krijgt, ligt aan wie je volgt. Ik ben de Twitter-gebruikers uit mijn tijdlijn in elk geval dankbaar dat ze geen gruwelijke beelden, ongepaste grappen of pijnlijke privacy-gevoelige informatie met me gedeeld hebben. Wel zie ik mensen kritische vragen stellen, in discussie gaan en woorden zoeken voor waar bijna geen woorden zijn.
Natuurlijk bestaat het gevaar dat je op Twitter geconfronteerd wordt met alles wat verkeerd is. Maar je bent zelf actor in dezen, net zoals je actor bent in de keuze welke krant je leest.
Misschien is het lastig om vanuit een lineair en hierarchisch georganiseerd medium als de krant te kijken naar een zelforganiserend medium als Twitter. Wat mij betreft hebben traditionele en sociale media elk hun functie en waarde. En beide kennen voor- en nadelen. Vanuit het perspectief van de consument vullen ze elkaar aan.
Voor beide media is een kritische houding van de consument onontbeerlijk. Mediawijsheid heet dat. Het zou mooi zijn als de vertegenwoordigers van de traditionele media daar nog wat meer van zouden hebben.
Het stuk van Haro Kraak is terug te lezen op de website van de Volkskrant.
Update 21-7-2014: links gewijzigd i.v.m. vrij toegankelijk worden van het artikel van Haro Kraak.
Wat goed dat je er zo naar kijkt en ik ben het helemaal met je eens. Wat mij nog meer verbaasde is dat de Volkskrant geen foto's van de ramp plaatste maar het wel preseteerde om een erg confronterende foto van een gedode kleuter op het strand van Gaza te publiceren.
BeantwoordenVerwijderenOpmerkelijk vond ik dat in termen van nieuws een aantal berichten, zoals het onderschepte telefoongesprek tussen de separisten aanzienlijk eerder via Twitter was te horen/lezen dan via radio en tv. Laura Starink (correspondente en slaviste ?) deed/doet erg goed werk door de Russische en Oekrainsche sociale media te volgen. Maar een enkele hoax-zat er bij anderen ook weleens tussen. Dus kritische oplettendheid vereist. Verder verbazing dat de eerste uren na de ramp het voor sommige onderwijsmensen en academici business-as-usual leek en men gewoon de gebruikelijke ditjes en datjes bleef communiceren. Daar stoorden enkelen zich m.i. terecht aan.
BeantwoordenVerwijderen